භෞතික
හෝ මානසික තර්ජනයන්ට (සැබෑ හෝ මනඃකල්පිත) සාර්ථකව මුහුණ දීමට නොහැකි වීම
නිසා ආතතිය හටගනී. මානසික ක්‍රියාදාමයක් නිසා හටගන්නා වූ ජීව විද්‍යාත්මක
ප්‍රතිචාරයක් වන මෙය, කෙටි කාලීන ප්‍රතිචාරයක් වශයෙන් ඵලදායී වුවද දීර්ඝ
කාලීනව ගත් විට ශරීරයට හානිකර විය හැක.
කළබලකාරී
වීම, ඇඩ්‍රිනලින් නිෂ්පාදනය, තාවකාලික ප්‍රතිරෝදය හා විඩාවට පත්වීම මෙන්ම
නොසන්සුන්කම, මාංශපේශී තදබව, අවධානය අඩුවීම හා හිසරදය, හෘද ස්ඵන්දන වේගය
ඉහළ යාම ආදී ලක්ෂණද මානසික ආතතිය හා බැඳී පවතී.
මානසික ආතතිය, මානසික රෝග ඇතිවීමේ ප්‍රවණතාවය ඉහළ දමන ප්‍රධාන සාධකයකි.
- ආතතිය ඇතිවීමට බලපාන සාධක හඳුනා ගැනීම
- විවිධ මට්ටම් වලදී ආතතිය සමනය කිරීමට උපකාරී වන ප්‍රතිකර්ම භාවිතය
ආතතියට ප්‍රතිචාර
මානසික ආතතියේ ප්‍රතිථලයක් ලෙස මොළයේ ඇතිවන රසායනික වෙනස් වීම් හරහා කෝටිසෝල්,ඇඩ්ඩ්‍රනලින් වැනි විෂ ද්‍රව්‍ය ශරීරයට පිට කරයි.
ආතතිය මගින් මනසේ උපාංග පමණක් නොව ජීව විද්‍යාත්මක වෙනස් වීම් ද ඇති කරනු ලැබේ.දීර්ඝ කාලයක් පුරා පවතින ආතතිය මගින් මොළ සහ හදවත වැනි ඉන්ද්‍රියන් විනාශයට පත් වෙයි.
මෙය උදාහරණ මගින් පෙන්වා දිය හැක.
අවුරුදු 52 ක් පමණ වන පාසල් ගුරුවරියක් තමාගේ දියණියගේ සහ නොඋපන් මුනුපුරාගේ සෞඛ්‍ය තත්වය පිළිබඳව දැඩි ලෙස වද විය.මේ නිසා දැඩි මානසික ආතතියට ඇයපත් වු අතර ශාරීරිකව දිරාපත් විය (නිදා ගැනීමට නොයෑම,ආහාරඅරුචිය,කෙට්ටු වීම,නිතරම පවතින හිසේ කැක්කුම, පපුවේ ගැස්ම වැනි තත්වයන් ඇති විය). සති දෙකකට පසුව ඇය ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීම සඳහා රෝහල් ගත කය.
ශරීරය
- ව්‍යායාම
- සමබල ආහාර
- මත්පැන් සහ දුම්පාතයෙන් වැළකීම
- Deep tissue massage
- විශ්‍රාන්ති (Relaxation) ක්‍රම
- ඖෂධමය ප්‍රතිකාර වැනි වෛද්‍ය ප්‍රතිකර්ම
ඔබටත්
- නින්ද නොයෑම
- සිතේ ස්වභාවය වෙනස්වීම
- මතකය හා අනෙකුත් ඥානාත්මක ක්‍රියා වල වෙනස්වීම්
- කායික ගැටළු
ආදී රෝග ලක්ෂණ කලක සිට පවතින්නේ නම්, වෛද්‍යවරයෙකු හමුවීම සුදුසුය.